-
مدل توسعه در نظام مالی صنعت نفت
-
آسیب شناسی تامین مالی در بخش نفت بر اساس چارچوب های جدید
-
بکارگیری درس آموخته های مطالعات موردی موفق تامین مالی
-
توسعه ظرفیت بازار پول در تامین مالی پروژه های صنعت نفت
-
توسعه ظرفیت بازار سرمایه در تامین مالی پروژه های صنعت نفت
-
توسعه ظرفیت شرکت های بیمه گر در تامین مالی پروژه های صنعت نفت
-
توسعه ظرفیت فین تک ها در مبادلات مالی نفت
-
بررسی رویکردهای جدید مبادلات پولی حاصل از فروش نفت
جهت مشاهده محل برگزاری کلیک نمایید.
جلسه سوم
*موضوع جلسه: بررسی پیمانهای پولی و رگولاتوری رمزارزها
*محل برگزاری: مؤسسه مطالعات بین المللی انرژی
*تاریخ برگزاری جلسه: روز چهارشنبه 97/9/21
در آغاز جلسه سوم، آقای دکتر متقی به مرور بحثهای ارائه شده در جلسات اول و دوم پرداختند و در ادامه آقای دکتر حدادی دبیر برگزاری جلسه، ضمن تشکر از آقای دکتر مبینی ریاست محترم مؤسسه مطالعات و کارشناسان حاضر در جلسه، ارائهدهندگان جلسه و عناوین ارائهها را معرفی نمودند. ایشان در ابتدای سخنان خود، موضوع جلسات قبل را بررسی امکانپذیری فنی و همچنین ارائه مدل برای کاربرد در صنعت نفت عنوان نمودند. همچنین با بیان اهمیت عملی بودن خروجی جلسات، به حضور کارشناسان از ارگانهای مختلف در رابطه با مباحث رگولاتوری اشاره نمودند. در این جلسات کارشناسانی از بانک مرکزی، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی و ... حضور به عمل رساندند.
ایشان در ادامه موضوعات مورد بررسی در این جلسه را عنوان نمودند. بررسی جایگاه اقتصادی بلاکچین و ارتباط آن با بورس کالا و همچنین بررسی پیمانهای پولی انعقاد شده در گذشته و مشکلات و مزیتهای آنها توسط آقای دکتر صفاری و امکانسنجی بهرهگیری از فناوری بلاکچین و رمز ارز در شرایط تحریم با توجه خاص به صنعت نفت، توسط مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در این جلسه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
آقای دکتر صفاری در این جلسه به موضوع "جایگاه ارزهای رمز نگار و پیمانهای دو جانبه پولی در اقتصاد" اشاره کردند. ایشان با تأکید بر محتوای جلسات قبل و بررسی زیر ساختهای فنی مورد نیاز در این جلسات، رویکرد خود را معطوف به مباحث اقتصادی عنوان نمودند و مباحث مورد ارائه خود را به دو بخش جایگاه اقتصادی رمز ارزها و امکانسنجی فروش نفت با کمک آنها و همچنین بررسی پیمانهای پولی دو جانبه و چند جانبه بیان کردند.
ایشان در آغاز صحبتهای خود به بررسی پول پرداختند. در مورد پولهای اعتباری با توجه به ماهیت آنها که اعتبار خود را از امضای نهادهایی مانند بانک مرکزی میگیرند، برای مبادله آنها نیز این تبادل باید به تأیید نهاد اعتبار دهنده برسد و همین تسلط دولتها است که میتواند برای استفادهکنندگان از پول ایجاد مشکل نماید. به دلیل همین تسلط دولتها بر تبادلات مالی، ارزهای رمز نگار به وجود آمدند. از نظر آقای دکتر صفاری ارزهای دیجیتالی، پولهای آینده هستند. مهمترین مبحث مربوط به استفاده از رمز ارزها از نظر ایشان، بررسی ظرفیت رمز ارزهای موجود و موارد جدید و بررسی امکان بکارگیری هر یک است. علاوهبراینها، آقای دکتر صفاری به بررسی انواع دیگری از ارزها که قابلیت استخراج نداشته و تنها به شکل واسط برای نقل و انتقال پول از آنها استفاده می شود؛ نیز اشاره نمودند که نقشی مانند سوییفت را در تبادلات مالی برعهده دارند.
آقای دکتر صفاری گزینههای پیش رو را برای استفاده از رمز ارزها استفاده از رمز ارزهای موجود و یا تولید رمز ارز جدید بیان نمودند و پیشنهاد ایشان، استفاده از برخی از رمز ارزهای مورد استفاده توسط شرکای تجاری ایران است تا زمانی که یک رمز ارز ملی ایجاد شود و استفاده از این رمز ارز رایج گردد. روش دیگری که توسط آقای دکتر صفاری ارائه گشت، استفاده از پیمانهای پولی دو جانبه و چند جانبه است. این پیمانها به صورت قراردادی بوده و میان بانکهای مرکزی عقد میگردد. در این نوع قراردادها، هر کدام از بانکهای مرکزی، مقداری از پول طرف مقابل را دریافت کرده و در ازای تفاوت میزان خرید و فروش کالا برای نگه داشتن تعادل، طلا، نفت و یا هر کالای دیگر مورد توافق را با یکدیگر تبادل میکنند. چین با استفاده از پیمانهای پولی در حال افزایش ارزش پول خود، به منظور جایگزین کردن آن با دلار، به عنوان ارزشمندترین پول جهان است. از نظر آقای دکتر صفاری استفاده از پیمانهای دوجانبه بهترین روش برای دور زدن تحریمها در شرایط فعلی است. در این پیمانها نیازی به ذخیره ارزی نیست و با داشتن سرمایه در گردش میتوان آنها را انجام داد.
در ادامهی ارائه، پیشنهاد آقای دکتر صفاری عقد پیمانهای پولی با 16 کشوری است که بیش از 85% تبادلات بینالمللی ما با آنها انجام میگردد. از جمله این کشورها میتوان به چین، هند، کره جنوبی، ترکیه و ... اشاره نمود. همچنین از نظر ایشان، کاهش ارزش پول ملی و عدم ثبات آن، مهمترین مانع بر سر راه عقد پیمانهای پولی است که منجر میشود عقد این قراردادها مشکل باشد. 41 کشور دنیا از این قراردادها استفاده میکنند و امکان تسویه به کمک آنها وجود دارد. با این حال استفاده از پیمانهای پولی و عقد قرارداد با کشورهای مختلف (به ویژه 16 کشوری که بیشترین میزان تبادلات با آنها صورت میگیرد)، نیازمند عزم و تلاش سازمانهای مختلف، از جمله بانک مرکزی است. در پایان صحبتهای ایشان، آقای دکتر مبینی ضمن تشکر از آقای دکتر صفاری به بیان سؤالاتی در رابطه با ارائه ایشان، از جمله در ارتباط با تسویه با ارزهای مختلف پرداختند که آقای دکتر صفاری پاسخ این سوال را منوط به شرایط پیمان دانستند.
در ادامهی جلسه، آقای دکتر حدادی (دبیر برگزاری جلسه)، ضمن تشکر از کارشناسان برای مشارکت فعال در بحث و بیان دیدگاهها و نظراتشان، از آقای دکتر عطاالهی برای ارائهی موضوع "بررسی ظرفیت پیمانهای پولی و پیام رسانهای مالی جهت عبور از تحریمها دعوت به عمل آوردند. آقای دکتر عطاالهی در آغاز سخنانش، ضمن تشکر از آقای دکتر صفاری بابت مباحثی که ارائه نمودند؛ موضوع خود را شروع کردند. ایشان ارائه خود را در ارتباط با معرفی پیمان پولی و زیرساختهای ارزی و بانکی مرتبط با آن و همچنین معرفی پیام رسانهای مالی عنوان کردند و در ابتدای صحبتهای خود به معرفی پیشنیه پیمانهای پولی، علل به وجود آمدن آن و آینده متصور برای آن پرداختند. از نظر ایشان پیمانهای پولی با هدف کاهش وابستگی به دلار از سال 2008 شدت یافته و در سالهای اخیر مدلهای دیگری نیز برای استفاده از آن ارائه شده است. از جمله کشورهایی که از این مدلهای جدید استقبال و در جهت استفاده از آنها گامهایی برداشتهاند؛ میتوان به روسیه و چین اشاره نمود که هدف آنها نیز دور زدن تحریمهای اعمالی آمریکا بر علیه کشورشان بوده است. هدف نهایی بیشتر این پیمانها ایجاد مکانیزمی برای تبادلات بینالمللی بدون استفاده از نظام دلاری است.
آقای دکتر عطاالهی پیمانهای پولی را به دو دستهی؛ پیمانهای قدیم و پیمانهای جدید تقسیمبندی کردند. پیمانهای قدیم که اغلب میان کشورهای توسعه یافته مانند ایالات متحده، سوئیس، انگلستان، ژاپن، کانادا و ... جهت تأمین نقدینگی، مقابله با شوکهای بازار، ثبات نرخ ارزها و ... منعقد میشدند و پیمانهای جدید که در میان کشورهای در حال توسعه رواج دارد که از آسیبهای دلار به ستوه آمدهاند. مانند چین، روسیه، کشورهای جنوب شرقی آسیا و ... . موضوع بعدی که توسط ایشان مطرح گردید؛ مربوط به تحولات پیمانهای پولی در سالهای اخیر و اهداف جدید این پیمانها بود. از نظر ایشان هدف جدید این پیمانها، کاهش وابستگی کشورها به نظام پرداخت دلاری است. زیرا نظام پرداخت دلاری به عنوان یک تهدید برای کشورهای مختلف جهان از جمله چین و روسیه محسوب شده و از طرف دیگر مبادلات به صورت مستقیم قابلیت انجام خواهند داشت. از نظر ایشان تحولات به وجود آمده در حوزه تبادلات مالی و خصوصاً پیمانهای پولی، شرایط را به گونهای رقم زده که با هوشیاری میتوان از آنها در زمان تحریمها بهره برد. در یکی از آخرین تلاشهای صورت گرفته چندی پیش، نخست وزیران چین و روسیه نیز برای مقابله با تحریمها و اثرات آنها، پیشنهاد ایجاد زیرساختی که شامل سیستمهای پرداخت نیز است؛ را ارائه دادند تا وابستگی به نظام دلاری کاهش یابد و تجارت مستقیم ممکن گردد.
در مدل ارائه شده توسط دکتر عطاالهی، پیامرسان مالی واسط، یکی از راهکارها این است که طبق برآورد انجام شده برای مبادلاتی که قرار است در مدت پیمان میان کشورها صورت پذیرد، کشورها به حسابهای یکدیگر اعتبار میدهند و تبادلات از طریق آنها انجام میشود. با این کار ریسک تغییر ارزش پولهای ملی در مدت زمان پیمان نیز تقریباً از بین میرود. تجّار و بازرگانانی که قصد خرید و واردات کالا را دارند نیز پرداخت خود را طبق واحد پولی کشور خود و در بانکهای داخلی انجام میدهند و کشور صادر کننده از اعتبار کشور وارد کننده، اقدام به پرداخت وجه به تولیدکننده کالاها مینماید. با توجه به ارائه مدل توسط ایشان، از کارشناسان حاضر در جلسه خواستند که نظرات و انتقادات خود را نسبت به مدل ارائه شده بیان کنند. در این رابطه آقای دکتر عرشی سؤالات خود را به ویژه در رابطه با نحوه عقد قرارداد، اعتباردهی و مبادلات بیان نمودند که آقای دکتر عطاالهی با توضیح و بسط بیشتر مدل خود، به این سوالات پاسخ دادند.
در انتهای این بخش از جلسه، آقای دکتر مبینی ضمن تشکر از مدل ارائه شده خواستار تکمیل این مدل و آمادهسازی آن بر اساس دیدگاههای تجّار و بازرگانان شدند. آقای دکتر حدادی نیز ضمن تشکر از ارائه نظرات کارشناسان و بیان صریح انتقادات و پیشنهادات توسط کارشناسان، ادامه جلسه را به بعد از زمان کوتاه در نظر گرفته برای استراحت موکول نمودند. در ادامه و پس از شروع قسمت دوم جلسه، آقای دکتر حدادی، سخنران سوم جلسه را که جناب آقای دکتر نوری بودند؛ به عنوان ارائه دهنده سوم جلسه معرفی کردند. آقای دکتر نوری دکترای اقتصاد و مدرس دانشگاه تهران بوده و به عنوان مشاور مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی و کمیسیون اقتصادی دولت نیز فعالیت دارند. آقای دکتر نوری در این جلسه سخنرانی خود را با موضوع "امکانسنجی بهرهگیری از فناوری بلاکچین و رمز ارزها در شرایط تحریم با تاکید بر صنعت نفت و گاز" ارائه دادند.
آقای دکتر نوری در ابتدای صحبتهای خود به بیان ویژگیهای کلی فناوری بلاکچین و رمز ارزها پرداختند و با توجه به ارائهی این مباحث در جلسات قبل، تنها به مرور برخی از مهمترین مطالب، از جمله نحوه عملکرد و تفاوت رمز ارزها با پولهای رایج و تاکید بر غیر متمرکز بودن این سیستم پرداختند. ایشان در ادامهی صحبتهای خود به معرفی و بررسی ظرفیتهای بازار رمز ارزها و حجم بازار مرتبط با آنها، حداکثر حجم رمز ارزهای مختلف موجود در بازار و همچنین حجم مبادلات انجام شده توسط آنها به صورت تفکیک شده پرداختند و با توجه به محدودیتهای مختلف موجود در رابطه با این ارزها و نوسانات مرتبط با آنها استفاده از آنها را چندان مناسب ندانستند.
آقای دکتر نوری، همچنین در ادامه صحبتهای خود به امنیت این رمز ارزها اشاره کردند و به وجود روشهایی برای پیدا کردن تبادلات و اشخاصی که این مبادلات را انجام میدهند پرداختند و البته به وجود روشهای مختلف برای از بین بردن این سرنخها اشاره نمودند. ایشان استفاده از رمز ارز ملی را راهکار مناسبی برای دور زدن تحریمها ندانستند و راهکار دور زدن تحریمها را رمز ارزی بینالمللی دانستند که در سطح دنیا برای آن تقاضا وجود داشته باشد. در این زمینه نیز به رمز ارز معرفی شده توسط ونزوئلا و تجربه ناموفق ناشی از آن پرداختند. پیشنهاد دیگر ایشان رمز ارز مشترک با کشورهای مختلف دنیا بود که ایشان این رمز ارز مشترک را مشابه یورو دانستند که می تواند در مواردی ایجاد مشکل نیز نماید. راهکار دیگر معرفی شده توسط ایشان ایجاد پیامرسانی مشابه سوئیفت با استفاده از فناوری بلاکچین است. خصوصاً همکاری با کشورهایی مانند روسیه و چین در این زمینه با توجه به تمایل این کشورها برای راه اندازی چنین سیستمی می تواند بسیار مفید باشد. بررسی ICO و استفاده از توکنها نیز بخش دیگری از ارائه آقای دکتر نوری را تشکیل داد. ایشان استفاده از این روش را در برخی حوزهها ممکن دانستند و در پایان صحبتهای خود ضمن تشکر از کارشناسان حاضر در جلسه، راهکارهای پیشنهادی خود را نیازمند بررسی بیشتر و دقیقتر دانستند. در پایان صحبتهای ایشان کارشناسان مختلف حاضر در جلسه، دیدگاههای پیشنهادی و انتقادی خود را نسبت به ارائه صورت گرفته مطرح کردند. از جمله آقای دکتر مبینی، آقای دکتر عرشی، آقای دکتر عطاالهی، آقای دکتر رجبی و آقای دکتر امامی به بیان دیدگاهها و نظرات خود در این رابطه پرداختند.
در پایان جلسه آقای دکتر مبینی(ریاست محترم مرکز مطالعات) ضمن تشکر از کارشناسان حاضر در جلسه و تقدیر از بحثهای خوب و کاربردی صورت گرفته، نسبت به خروجی مفید جلسات ابراز امیدواری کردند و از کارشناسان و صاحبنظران در حوزههای مختلف دعوت کردند تا مدلهای پیشنهادی خود را ارائه دهند.